Muzikaal behang met impact

Liftmuziek is volgens het woordenboek ‘achtergrondmuziek in winkels, stations en restaurants’. Maar vergeet kantoren en hotels niet. Of banken, attractieparken, vliegvelden en zelfs plekken waar je liever niet te vaak komt, zoals ziekenhuizen. Muziek heeft grote commerciële betekenis. Klinkt liftmuziek al wat onsympathiek, nog oneerbiediger is het predicaat ‘muzikaal behang’. Sommige mensen zijn er zelfs allergisch voor en worden, in tegenstelling tot wat de bedoeling is, alleen maar zenuwachtig van moodmusic. Hoe zit het nu met liftmuziek? In hoeverre kan muziek beleving kleuren? Je dag een beetje mooier maken, je welbevinden of de koopprikkel stimuleren?

De oorsprong

Uitvinder van liftmuziek is Muzak Holdings, specialist in achtergrondmuziek, in 1934 opgericht door de Amerikaanse generaal Squier. Elevator Music beleefde gouden tijden vanaf eind jaren zestig. Zo schalde bij de inauguratie van Richard Nixon in 1969 muzak over Capitol Hill en luisterde astronaut Neil Armstrong naar muzak tijdens zijn Apollo-reis naar de maan. De muziek was ontspannend, maar net niet saai genoeg om bij in slaap te vallen. Ideaal dus ook voor Amerikaanse militairen die de radar moesten bewaken.

Welbevinden

Squier was niet gek, liftmuziek is niet om naar te luisteren, het wordt vooral ingezet om te spelen met emotie. Dat telde destijds en misschien vandaag nog wel sterker, in een commerciële omgeving. Muziek kan welbevinden stimuleren. Wanneer de sound klopt met het beeld van een winkel, het favoriete hotel, restaurant, supermarkt, cruiseschip, luchthaven of treinstation, worden onbewust de prettige emotie en de band met de omgeving versterkt. Logisch dus dat achtergrondmuziek steeds vaker deel uitmaakt van het commerciële concept, het totaalplan dat beleving, binding en verkoop moet bevorderen.

Productiviteit

In een lift kan achtergrondmuziek de oorverdovende stilte doorbreken. Of de ongemakkelijke verplichting om met je medepassagier een praatje aan te knopen. En er is nog iets anders. In Amerika is het al langer een trend, maar ook in steeds meer Europese bedrijven wordt liftmuziek ingezet om de positieve vibe bij medewerkers voor- en na hun werkdag te stimuleren. De korte tijd, die je in een lift met lekkere muziek doorbrengt, heeft invloed op je analyse van de omgeving, maar ook op het plannen van werkzaamheden. Goede liftmuziek kan productiviteit verhogen, ontdekken steeds meer bedrijven.

Verkoopstimulerend

De juiste sound in winkels of winkelcentra prikkelt de kooplust. Muziek draagt bij aan de beleving. Een kleine verandering in sfeer heeft onbewust effect op het gedrag van het winkelende publiek. Het psychologisch effect van tragere, meer ontspannen muziek zorgt dat klanten hun tempo aanpassen en langer rondneuzen. Dat is wat ondernemers willen.

Goedmaken

Ook daar is liftmuziek goed in. Om het wachten op treinstations aangenamer te maken, zetten NS en ProRail sinds enkele jaren muziek in. Treinreizigers ervaren de wachttijd vaak drie keer zo lang dan dat deze werkelijk is. Liftmuziek neemt dat gevoel deels weg, dankzij ‘vrolijke en rustige achtergrondmuziek’. ‘s Avonds wordt klassieke muziek gedraaid. Dat zou de veiligheid op de stations ten goede komen. Trouwens… de methode werd al eerder met succes toegepast om junks weg te houden op de stations van Heerlen, Gouda en Den Haag Holland Spoor.

Favoriete liftmuziek: wel/niet geschikt

Wat in elk geval telt is het volume. Te hard jaagt mensen op, te zacht is zinloos. En dan is het de kunst precies de juiste soort te kiezen. Een onderzoekje naar de ideale muziek voor een wijnwinkel maakte bijvoorbeeld duidelijk dat klassieke muziek daar een stimulerend effect had op de verkoop van vooral duurdere wijnen.

Lekkere loungeklanken versterken beleving in een hippe strandtent. Of in de damesmodezaak waar de nieuwe zomercollectie in de rekken hangt. Te snelle muziek wordt nergens gekozen, ook niet in de supermarkt. Luisterliedjes leiden de aandacht weer te veel af. De beste liftmuziek is easy. Smooth jazz en lounge worden veel gebruikt. Behalve dan weer in kinky winkels en etablissementen, die zich met hun eigen concept op een heel andere – vaak jongere - doelgroep richten.