16 februari 2016
Old Fashioned of Helemaal van nu?
Etiquette komt overal in terug. In de omgang met gasten, zakelijke relaties en tafelgenoten. Of gewoon bij de slager waar het op zaterdag steevast druk is en er altijd wel een snelle vogel probeert voor te kruipen. Reageer je lekker direct, dat is ons handelsmerk tenslotte, of wijs je de voorkruiper iets vriendelijker en doeltreffender terecht? ‘U heeft enorme haast zie ik, wilt u liever voorgaan?’ Tien tegen één dat die aanpak aankomt. Etiquette heeft vooral te maken met omgangsvormen. “Goede omgangsvormen vallen niet op, het ontbreken ervan wel”, zegt Jan Jaap van Weering
Jan Jaap van Weering is etiquettedeskundige en geeft training, advies en begeleiding in etiquette, protocol en omgangsvormen. Aan een heel diverse doelgroep: intermediairs, accountmanagers, ondernemers, diplomaten, militairen, maar ook kansarme kinderen uit achterstandswijken, die voor hem speciaal naar de WeekendKlas in Leiden komen. Wat valt hem op aan die laatste groep? “Kinderen uit Somalië, Afghanistan, Turkije en Marokko zijn vaak stukken netter en beleefder dan Nederlandse kinderen. Afkomst zegt niets over kennis van etiquette. Een timmerman in loondienst kan nettere omgangsvormen hebben dan de directeur van een bedrijf. Het is een groot misverstand dat mensen met een hogere opleiding, titels en geld het beter weten. Fatsoenlijke omgangsvormen hebben op de eerste plaats te maken met innerlijke beschaving.”
Toch biedt enige kennis van etiquette wel zekerheid. “Beschouw etiquette als verkeersregels. Wanneer je die niet kent en tegen de stroom inrijdt, leidt dat tot ongelukken. In het sociale verkeer is het niet anders”, zegt Jan Jaap van Weering. “Etiquetteregels geven houvast en de belangstelling neemt weer toe, nu we economisch uit het dal klimmen. We gaan weer op pad, de grens over om zaken te doen. Dan is het prettig te weten hoe we om moeten gaan met onze Belgische relaties, Amerikanen, Aziaten, met wie dan ook.” De grootste valkuil met betrekking tot omgangsvormen is een gebrek aan inleving. We kunnen ons vaak moeilijk verplaatsen in de ander. Om dat wel te kunnen is letterlijke kennis over etiquetteregeltjes niet het belangrijkst, het draait vooral om respect en inlevingsvermogen. “Iets beleefder zijn kost helemaal geen extra energie. Bij veel Nederlanders heerst een totaal gebrek aan inleving. Laatst hoorde ik een serveerster tegen Amerikaanse gasten, die naar haar zin te lang twijfelden over hun bestelling, zeggen: ‘Can you hurry up now, I’ve not the whole evening.’ Zo’n vrouw hoort dus niet thuis in de bediening.” “Service verleen je oprecht en met een glimlach. Niet gekunsteld, gehaast of ongeïnteresseerd.
Ons gastvrijheidsniveau kan heus beter. Kijk eens over de grens, naar de Belgen. Zelfs in het meest eenvoudige restaurant is de ontvangst goed. En er staat altijd een karaf water met een mandje brood klaar. Brood op, dan wordt het aangevuld. Het is zo makkelijk, het kost niets extra. Het gevoel van echte gastvrijheid, welkom zijn, daar kunnen veel restaurants in Nederland nog echt iets van leren. Ons servicelevel en de beleving, die we de gast bieden, moeten omhoog.” Etiquette is geen statisch gegeven, maar is altijd in ontwikkeling. Neem de spelregels van fatsoen bij ons smartphonegebruik. “Altijd maar op het schermpje turen, zelfs bij gelegenheden waar het volstrekt ongepast is. Waarom moet bij een uitvaart gevraagd worden of telefoons uitgezet en weggestopt kunnen worden? Waarom wordt in een overvolle treincoupé werkelijk alles met medepassagiers gedeeld? Over het avondeten, het beoordelingsgesprek op het werk. Iedereen wordt gedwongen mee te luisteren, op dit vlak heerst een totaal gebrek aan discipline en respect voor de medemens. Het apparaat heeft ons in zijn macht, terwijl het omgekeerd zou moeten zijn.”
Om te onthouden
Echte etiquette begint met je te verplaatsen in de ander. Vraag niet: wat u wilt drinken? Vraag: wat mag ik u inschenken? (met een smile ☺). Zeg vooraf niet: eet smakelijk! (want dat is een bevel), maar informeer tussentijds of alles naar wens is. Vraag evenmin achteraf: heeft het gesmaakt? Dat is ongepaste bemoeizucht. Kom naturel over, houterige etiquette werkt niet, oprechte gastvrijheid wel. Buitenlandse gasten/relaties? Verdiep je vooraf in ’s lands cultuur en omgangsvormen en respecteer die. Kijk ook wat de tafel- en dresscodes zijn voor de gelegenheid.
