28 november 2015
De menselijke factor in onze steeds digitaler wordende wereld
“Hoe ambitieus bent u nog als bedrijf? Als over vijftien jaar 40 procent van de huidige Fortune-500 niet meer bestaat, bestaat uw bedrijf dan nog wèl?” De Belgische keynote spreker en inspirator Steven van Belleghem gooit graag de knuppel in het hoenderhok, hij laat ondernemers prakkiseren over hun toekomst. Met zijn nieuwste boek When Digital Becomes Human benadrukt hij het onuitwisbare en vaak vergeten belang van de menselijke factor in onze steeds digitaler wordende wereld. Hieronder een opmaat naar zijn inspirerende lezingen.
Van Belleghem: “De rol van mensen is aan het veranderen. In mijn ideale wereld slagen bedrijven er steeds meer in om operationele processen te automatiseren, waardoor ze tijd creëren voor hun mensen, die er daardoor in slagen een meer menselijke touch in hun job aan te brengen. Die human touch onderscheid ik op basis van drie criteria: het empathisch denken en handelen, het gepassioneerd zijn en creativiteit vertonen. Computers kunnen dat, zeker de komende twee decennia, niet. Deze human skills vullen daardoor de huidige technologie juist zo noodzakelijk aan. Het digitale vervangt het humane niet, en andersom ook niet. Het vult elkaar aan. Het is dus niet of-of, maar en-en. Zowel digitaal als humaan.”
Vijf kerntechnologieën
“Heb niet de misvatting dat er steeds meer online communicatie is. Er is nog nooit zoveel offline communicatie geweest als in deze tijd, en er zijn nog nooit zoveel offline bijeenkomsten geweest als nu. Het belang van interpersoonlijke contact wordt door mensen dus wel degelijk onderkend. Maar je moet wel het humane, het emotionele, weten te combineren met het digitale. Bovendien leven we in een turbulente tijd, waarin veel verandert. Ik onderscheid vijf kerntechnologieën, die de ontwikkeling vandaag de dag bepalen: mobiel, the internet of things, 3D-printers, artificiële intelligentie en robots. Op het moment dat in een industrie die vijf in versnelling komen, zijn er wezenlijke veranderingen op komst. Dàt is het moment waar het om gaat.”
Valkuil
“Nu zie je het begin van een echt krachtige verandering van de maatschappij. Er komt nog heel veel op ons af en daarom is het voor bedrijven heel belangrijk meteen bij die ontwikkelingen aan te sluiten. Daarbij blijft het menselijke contact altijd belangrijk. Een valkuil is dat technologie de oplossing lijkt. Er zijn voorbeelden van bedrijven, die nieuwe software hebben aangeschaft om tot een beter klantcontact te kunnen komen, maar waarbij de mensen er niet goed mee werkten. Weggegooid geld, dus.” Het digitale alleen is dus, ondanks alle state-of-the-art oplossingen, niet zaligmakend. Welke belangrijke stappen moet je zetten om het digitale humaan te krijgen? “Van belang is dat het leadershipteam inzicht krijgt in de filosofie. De impact van When Digital Becomes Human is heel strategisch van aard. Je moet als bedrijf zwaar investeren in de juiste mindset en het meekrijgen van de mensen in die nieuwe mindset. Dat is het allerbelangrijkste. Succes komt pas als je de digitale perfectie koppelt aan de menselijke emotie. De transformatie naar het humane aanvullend op het digitale is bovendien zeker niet voorbehouden aan jongere mensen, zoals je verwachten zou als je de huidige jonge succesbedrijven ziet. Ook de veertigers en vijftigers kunnen prima switchen. De crux zit hem echter in het middle management: dat krijgt druk van boven én van onder, daar wordt veel geblokkeerd. Dat kan de transformatie frustreren, als je niet oppast.”
Geen gebrek aan visie
“Veel bedrijven hebben geen gebrek aan visie, maar hebben voor zichzelf roadblocks gecreëerd, doordat ze te log geworden zijn, doordat er te veel georganiseerd is, doordat er een overdaad aan systemen en regels is ontstaan. Ik ben afgelopen zomer in Silicon Valley geweest waar ik veel start-ups heb gesproken. Jonge, ambitieuze ondernemers, maar ook heel reëel. Als je daar niet binnen tien weken operationeel bent, kun je beter stoppen, omdat je bedrijfsplan dan te complex is. Keep it simple. Er is echter altijd wel een vorm van structuur nodig. Zonder structuur kan je geen goed bedrijf opzetten. Denk aan de matrixstructuur, of de projectenstructuur. Plat, flexibel en snel. Het is niet zo dat alle hiërarchie weg is in een succesvol startend bedrijf, dat is nog in een early stage. Op die vraag is er simpelweg nog geen antwoord. ‘We don’t know yet’, zeggen ze. Ze zijn immers in ontwikkeling.”
Ambitieus
“De belangrijkste vraag die je je moet stellen is: Hoe ambitieus ben je nog als bedrijf? Wat wil je, wil je impact hebben op de maatschappij, of wil je alleen maar een beetje meer geld verdienen? In mijn lezingen maak ik duidelijk dat alleen bedrijven die goed bezig zijn met dat humane aspect, onwaarschijnlijk goed bezig zijn en daardoor succesvol zullen zijn.”
Van de kaart vegen
“Bedrijven als Nokia en Kodak hebben in het recente verleden aangetoond dat ze de race verliezen als ze niet blijven innoveren en ontwikkelen. En dat patroon blijft zo. Over een jaar of vijftien bestaat 40 procent van de huidige succesvolle bedrijven uit de Fortune 500 niet meer. Dat leert de ervaring van de afgelopen jaren. Omdat ze onvoldoende hebben geanticipeerd op die ambitie en die koppeling van het humane met het digitale. Kijk naar de succesvolle disruptieve nieuwkomers als airbnb en booking.com. Dit soort innovatieve bedrijven maakt altijd onwaarschijnlijk snel opgang en veegt de bestaande, niet veranderende bedrijven, van de kaart. Over vijftien jaar bestaat uw bedrijf misschien ook niet meer, wil ik maar zeggen.”
